Moim gościem jest Małgosia J. Podolecka – psycholog, konsultant biznesu oraz certyfikowana trenerka FRIS®, Redaktor Naczelna bloga FRIS® oraz jeden z filarów Rady Etyki FRIS®.

Czym jest etyka (wg nas)

Posługując się definicją, którą ukuliśmy w trakcie rozmowy – etyka są to te nasze działania, które robimy gdy nikt nie patrzy. Gdy nasze intencje w tym są nakierowane na to, żeby ludzie, z którymi współpracujemy, doświadczali jak największego dobra. Można to podsumować też, jako bycie po prostu OK wobec osoby badanej, sponsora badania i samego siebie, jako trenera – szczególnie w kontekście badań psychometrycznych. Często etyka dotyka też nieoczywistych tematów, które trudno jest jednoznaczenie opisać i sklasyfikować. I za każdym razem kiedy tak się dzieje, warto mieć z tyłu głowy to, że właśnie zaczynamy rozmawiać o etyce. Biznes jest pełen niejednoznaczności, co sprawia, że czasami trudno jest się w tym odnaleźć.

Czym są narzędzia psychometryczne (FRIS®)

Mogą mieć różne formy – najprościej rzecz ujmując, to procedura diagnozowania jakaś charakterystykę, np. za pomocą kwestionariusza. W przypadku FRIS® mówimy o stylach myślenia i działania wg swojego modelu, w oparciu o wymiary poznawcze. Model bazuje na psychologii poznawczej. FRIS®, za pomocą kwestionariusza, diagnozuje styl poznawczy (Styl myślenia). Jest to sposób w jaki postrzegamy świat i gromadzimy dane na jego temat, następnie jak je przetwarzamy w naszym umyśle oraz jak je stosujemy.

Finalnie sprowadza się to do tego:

• w jaki sposób nadajemy informacjom priorytety, szczególnie w sytuacjach dla nas nowych
• jakiego rodzaju zadania będą dla nas satysfakcjonujące
• jakie są nasze potrzeby we współpracy z innymi ludźmi

Komunikacja międzyludzka a style myślenia

Jako ludzie jesteśmy zbyt złożeni, żeby dało nas się opisać jednoznaczenie opisać za pomocą narzędzia psychometrycznego. Ponieważ nasze style poznawcze mogą wybrzmiewać w codziennej komunikacji, powoduje to też niebezpieczeństwo etykietowania i diagnozowania ludzi bez przeprowadzenia wcześniej diagnozy (badania). FRIS® powstał po to, żeby siebie i innych lepiej zrozumieć, szczególnie że za badaniem stoją wskaźniki psychometryczne. I tego typu narzędzie może być bardzo pomocne, ale dopiero kiedy człowiek zostanie właściwie przeprowadzony przez proces narzędzia psychometrycznego FRIS®, który polega na:

• samodzielny wypełnieniu kwestionariusza online
• informacji zwrotnej od certyfikowanego trenera FRIS®
• poznania modelu FRIS®w trakcie sesji 1na1 czy warsztatu zespołowego

Styl myślenia – najważniejsza kwestia

Styl myślenia nie mówi o naszych kompetencjach, inteligencji czy zdolnościach. To, co pomaga określić to preferencje człowieka, czyli “ścieżki”, którymi najwygodniej jest nam podążać. Co nie jest jednoznaczne z tym, że zawsze je będziemy wybierać. Dlatego na podstawie narzędzia psychometrycznego nie da się określić, czy człowiek nadaje się do jakiejś roli. Jedyne, co ułatwia takie narzędzie psychometryczne, to określenie w jaki sposób będziemy realizować siebie w tej roli, żeby było to dla nas (możliwie jak najczęściej) satysfakcjonujące.

Pokusa etykietowania i jak sobie z tym radzić

Narzędzia psychometryczne pomagają nam w jeszcze lepszym zrozumieniu otaczających nas ludzi i siebie samego. W przypadku FRIS® mamy do czynienia z narzędziem, które jest proste w odbiorze i praktyczne w codziennym zastosowaniu. A to może rodzić niebezpieczeństwo wybierania dróg na skróty, czyli etykietować ludzi, zachowania i postawy.

FRIS® jako narzędzie wyposaża nas też w świadomość tego, jak język i słowa są istotne w kontekście wdrożenia i przejścia przez proces takiego badania, właśnie po to, żeby unikać różnego rodzaju etykietujących innych, czy nawet nas samych zachowań. Dlatego tak dużą uwagę, podczas samego badania, certyfikowani trenerzy FRIS® poświęcają na właściwe przekazanie samego modelu oraz zrozumienie tego, gdzie ludzie mogą się między sobą różnić lub w jaki sposób wykorzystywać nasze preferencje, bazując na różnorodności.

We FRIS® zwracamy bardzo dużą uwagę na to, żeby nie etykietować siebie nawzajem. Etykietowanie to mówienie o drugiej osobie negatywnie, co może zamykać możliwości współpracy lub potencjał tej osoby. Jednocześnie rodzi pokusę zasłaniania się swoim wynikiem i unikania odpowiedzialności za dane zadania, lub szufladkowania się. Chciałbym podkreślić jeden z najważniejszych aspektów stojących, zarówno za FRIS®, jak i za innymi narzędziami psychometrycznymi:

FRIS® a wybór drogi zawodowej

Narzędzia psychometryczne jednoznacznie nie są w stanie określić czy nadajemy się do danej roli. Ale mogą pomóc zdefiniować w jakich warunkach/środowisku/rodzaju zadań będziemy odczuwać największą satysfakcję lub sprawność. Dzięki temu będziemy w stanie najszybciej i najmniejszym kosztem pozyskać kompetencje, ale na tej podstawie nie możemy określić co będziemy w życiu robić, tylko jakie strategie będą nam pomagać w realizacji siebie w tej roli. To narzędzie może pomóc zawęzić obszar zawodowy, bo daje pretekst do rozmowy o tym: co my tak naprawdę w życiu chcemy robić?

W tym kontekście przeczytaj artykuł FRIS® a dylematy zawodowe – szczególnie, jeśli szukasz swojej drogi i zastanawiasz się, na ile tego typu narzędzia mogą Ci w tym pomóc.

Etyczna REKRUTACJA i narzędzia psychometryczne

Bardzo ważne jest, żeby badanie psychometryczne nie było podstawowym czynnikiem, który decyduje o wyborze człowieka do danej roli. Szukamy przede wszystkim kompetencji. Sprawdzamy system wartości i kulturowy fit. A badanie psychometryczne może pomóc określić, jak sprawić żeby daną rolę dopasować do stylów poznawczych (preferencji) kandydata.

Nawet jak patrzymy na wyniki FRIS® pod kątem preferencji danego człowieka, to jest nieoceniona pomoc, żeby poznać tę osobę. Jednocześnie stanowi to też dobrą podstawę do zbudowania kontraktu współpracy na start, czyli określenia czego od siebie nawzajem potrzebujemy, żeby wspólnie osiągać założone cele. A wcześniej warto ustalić, czy będziemy je podzielać na poziomie systemu wartości i wyobrażenia o samej roli – ale w tym aspekcie narzędzia psychometryczne, a przede wszystkim FRIS®, nie daje odpowiedzi na to pytanie.

Przede wszystkim kluczowe jest wyjaśnienie kandydatowi do czego będziemy używać w procesie rekrutacyjnym narzędzia, żeby nie doszło do sytuacji, w której odrzucamy daną kandydaturę ze względu na wynik badania. Ludzie mają style poznawcze, ale nie są stylami poznawczymi.

Najlepszy styl myślenia dla lidera

Gdy pada pytanie: który styl myślenia jest najlepszy dla lidera, odpowiedź jest krótka i jednoznaczna → świadomy.

Czyli jeśli jest się osobą, która wie jakie ma preferencje w komunikacji i współpracy. Rozumie jak to wpływa na współpracę i dostrzega też, że inni mają inaczej, to pomaga budować silne postawy liderskie.

Etycznie o stylach myślenia

Przede wszystkim, patrząc na profil poznawczy jakiejkolwiek osoby nie jesteśmy w stanie powiedzieć czy ona podejmuje dobre czy złe decyzje np. albo czy rozwiązuje problemy czy nie. To, co jesteśmy w stanie potencjalnie określi, to w jaki sposób najchętniej to zrobi. Mówimy tutaj o formie, zamiast treści (JAK). Dlatego wprowadzając takie narzędzie do organizacji, trener wskazuje ścieżki i drogi, które ludzie mogą obierać, zamiast jednoznacznie stwierdzać, czy ktoś się nada do danej roli czy też nie.

FRIS® (i inne narzędzia psychometryczne) nie odpowie na pytanie: czy ktoś będzie skuteczny w biznesie czy też nie. Podkreślmy tutaj, że tego typu rozwiązania pomogą nam określić preferencje danej osoby i na ich podstawie firma może stworzyć właściwe środowisko do pracy, żeby człowiek ten osiągał jak najczęściej sukcesy w pracy i odczuwał płynącą z niej satysfakcję.

Jak FRIS® pomaga odETYKIETOWAĆ nas samych

Nie musimy badać się narzędziami psychometrycznymi, żeby nadawać sobie nawzajem (negatywne) etykiety. Przecież robimy to dużo wcześniej i bez potrzeby poznawania wyniku drugiej osoby. Wystarczy, że w naszej codzienności zdarza nam się o kimś powiedzieć:

• ten człowiek zawsze działa bez przemyślenia
• ten człowiek zawsze bierze wszystko do siebie
• ten człowiek zawsze jest taki chaotyczny
• ten człowiek zawsze komplikuje nawet najprostsze tematy

I nawet możemy sobie nie zdawać sprawy z tego, że tego typu stwierdzenia wpływają negatywnie na naszą współpracę. Dlatego decydując się na wdrożenie do swojego zespołu narzędzia psychometrycznego i zdobycie wiedzy, która za tym idzie (świadomości tego, że inni mają inaczej), jesteśmy w stanie dużo skuteczniej ze sobą koegzystować i osiągać założone cele.

FRIS® pomaga zdejmować etykiety, które nadajemy innym lub samym sobie. Bo obserwując współpracowników możemy mieć przekonanie, że nasz sposób rozwiązywania problemów jest niewłaściwy, czy też mniej skuteczny. To, czego dowiemy się z procesu FRIS® pomoże nam dopasować swoje strategie do rzeczywistości, w której funkcjonujemy, lub poszukać tych jej elementów, które warto zmienić żeby być skuteczniejszym w działaniu. Zwłaszcza jeśli nie mieliśmy czasu, ani przestrzeni, na autorefleksję i audyt świata, który nas otacza.

(Rozsądny) sceptycyzm i narzędzia psychometryczne

Czasami ludzie pytają “PO CO MAMY TO ROBIĆ?”, szczególnie kiedy nie widzą sensowności we wdrożeniu narzędzia psychometrycznego do organizacji. Zasadniczo nie ma takiej potrzeby, bo wszystko co wyniknie z przeprowadzenia badania, zespoły są w stanie same zdiagnozować i zauważyć. Ale będzie to wymagało znacznie więcej czasu, prób i eksperymentów, a tym samym błędów. Pojawia się też kwestia tego, na ile zespół ma samoświadomość swoich zachowań, żeby potem móc je odnieść do tego jak ze sobą współpracujemy i co z tego wynika.

Narzędzia psychometryczne i wdrażanie ich niesie za sobą wiele korzyści, np. zinwentaryzowanie naszej rzeczywistości i tego, w jaki sposób ze sobą się komunikujemy, co z tego wynika i jakie wynikają korzyści, ale też ryzyka.

Etyczny trener – kto to taki?

Według nas etyczny trener charakteryzuje się tym, że:

• Na dwa sposoby aktywnie i wyraźnie słucha. Pierwszy dotyczy tego jakimi słowami omawia model i jak przedstawia poszczególne style. Jakich prawd, metafor, definicji używa, żeby dotrzeć do ludzi, którzy są na sali. Słowa trenera mają ogromną moc i kształtują rzeczywistość uczestników. Drugi rodzaj słuchania dotyczy tego, co trener słyszy w wypowiedziach ludzi, którym przekazuje model. I na ile dba o to, żeby wypowiadali właściwe słowa opisujące narzędzie, bo jako ludzie – będziemy mieć tendencje do upraszczania i nazywania niektórych definicji w łatwy dla nas sposób, a nie zawsze właściwy, co może prowadzić do zawężania swojego myślenia i nieetycznego etykietowania innych. Poznacie to po tym, jak ludzie w firmach używają własnych definicji, zastępując te, które miało wprowadzić narzędzie psychometryczne, np. mówią o sobie “kolorkami” – “Ty jesteś żółty, to tak masz…”
• Mówi o zagrożeniach, jakie mogą pojawić się po wdrożeniu narzędzia psychometrycznego. Dlatego odpowiedzialnością trenera jest przekazać rzetelnie informacje o tym, co może być niebezpieczeństwem w używaniu takich narzędzi. Zwłaszcza, gdy temat “zażre” w organizacji mogą pojawić się “ślepe punkty”, które doprowadzą do niebezpiecznych sytuacji.
• Bada potrzeby organizacji, zanim zacznie wdrażać narzędzie psychometryczne. Żadne z tego typu rozwiązań nie jest lekiem na całe zło, które dzieje się w firmie. Może się okazać, że dane przedsiębiorstwo będzie potrzebować czegoś innego.
• Dba o relację na linii sponsor wdrożenia narzędzia psychometrycznego (firma) a osoba badana. Nawet jeśli organizacja sponsoruje badanie, to nie właścicielem wyniku jest człowiek, który wchodzi w proces. I ma pełne prawo do tego, żeby decydować o tym czy podzieli się swoim raportem/wynikiem z firmą. Dlatego trener wdrażając narzędzie dba o to, żeby było to rozgraniczenie jasne i zrozumiałe dla sponsorów i uczestników procesu.
• Dopilnowuje aspekty formalne procesu, czyli poufność i kto będzie mieć dostęp do wyniku. Dodatkowo dokłada wszelkich (i skutecznych) starań do tego, żeby badany ma dobrowolność – może się na to (badanie) nie zgodzić. Potrzebne są dwa rodzaje zgód od osoby badanej: dotycząca udziału w procesie oraz podzielenia się potem swoim wynikiem z organizacją.

Narzędzia psychometryczne to nieoczywisty benefit dla pracowników

Narzędzia psychometryczne mają w sobie ukrytą wartość osobistą dla ludzi biorących udział w procesie. Wiedza z wdrożenia narzędzia pozwoli lepiej ze sobą współpracować w pracy, ale też może pomóc w budowaniu relacji i osiąganiu celów poza firmą, w życiu prywatnym.

Budowanie zespołów w oparciu o narzędzia psychometryczne

FRIS® może nam pomóc zidentyfikować w jakich obszarach będziemy potrzebować wsparcia lub zwiększenia świadomości naszych ludzi w tych dziedzinach. Ten proces rodzi dobre pytania, nad którymi warto się pochylić – jak poznawczo wygląda nasza organizacja? Jakim stylem myślenia jesteśmy jako firma? Na co powinniśmy zwrócić uwagę, a co daje nam (w tym kontekście) przewagę konkurencyjną?

W trakcie takiego “eksperymentu myślowego” możemy zastanawiać się, czy chcemy dokoptować do zespołu kogoś, kto uzupełni brak danej perspektywy lub zaadresować ten obszar w inny sposób, poprzez zwiększanie świadomości zespołu dotyczącej ryzyk i potencjałów, którymi możemy zarządzać.

Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że gdy zaczniemy szukać ludzi o konkretnych kompetencjach, to będą oni też posiadaczami komplementarnego stylu myślenia. Wynika to z tego, że w tej konfiguracji tym osobom będzie względnie łatwo osiągać dane cele i zdobywać te umiejętności, które wynikają z predyspozycji poszczególnych stylów. Nie mniej, żadne drogi dla nikogo nie są zamknięte, a wiedza płynąca dla ludzi i organizacji z wdrożenia narzędzia, jakim jest FRIS®, podpowiada o strategiach wykorzystywania swoich predyspozycji w dążeniu do osiągnięcia swoich celów.

Kodeks Trenera FRIS®

Kodeks Trenera FRIS® jest kompasem zarówno dla trenerów, ale też sponsorów badań, jak i samych klientów korzystających z tego narzędzia. Jako filar współpracy na linii trener ↔ osoba badana pomoże zapewnić wysoką jakość (współ)pracy i etycznego wdrażania komercyjnego testu psychometrycznego/narzędzia diagnostycznego FRIS® w organizacjach.

W pełni utożsamiam się z tym, co jako Rada Etyki FRIS® zapisaliśmy w kontekście konsultacji trenerskich, mających pomóc zdefiniować najbardziej pilne do zaadresowania w edukacji punkty Kodeksu. Co sprowadza się do definicji naszego “PO CO wprowadzamy Kodeks Trenera FRIS®?”.

Pracując z Człowiekiem, istotne jest dla nas, Certyfikowanych Trenerów FRIS®, pełne poszanowanie dla zaufania, jakie w nas pokłada Klient. Stąd zrodziła się potrzeba uwypuklenia zbioru zasad i wartości, które wyznaczają standardy postępowania, a które zdecydowanie wyróżniają Trenera FRIS®. W toku wieloletniej współpracy doświadczonych Trenerów, Konsultantów i Coachów, aktywnie zaangażowanych w propagowanie wiedzy i świadomości na temat sposobów myślenia i działania, powstał Kodeks Trenera FRIS®.

Kodeks Trenera FRIS® będzie niesamowitym wsparciem dla osób pracujących z narzędziem diagnostycznym FRIS®. Szczególnie w tak:

• zmiennych
• niepewnych
• złożonych
• niejednoznacznych

Sytuacjach, które mogą pojawić się na linii (współ)pracy trener ← → sponsor narzędzia psychometrycznego ← → osoba badana.

Kodeks Trenera FRIS® zbudowany został na pięciu filarach.

I. Filar – Postawa i rozwój Trenera FRIS®

Trener FRIS® dąży do zdobywania wiedzy i podnoszenia swoich kompetencji oraz jest otwarty na informację zwrotną. Dba o swój wizerunek prezentowany bezpośrednio oraz za pomocą mediów i publikacji. Jest świadomy odpowiedzialności za własny rozwój oraz konieczność dbania o swój dobrostan.

II. Filar – Praca z Osobą Badaną

Trener FRIS® odnosi się z szacunkiem do Osoby Badanej, jej potrzeb, emocji i wartości. Gwarantuje bezpieczeństwo i poufność zarówno wyników jak i całego procesu kontaktu z Osobą Badaną. Jest świadomy swojej odpowiedzialności za rzetelność informacji i sposób ich przekazania dostosowany do Osoby Badanej.

III. Filar – Współpraca z Klientem i Sponsorem

Trener FRIS® kieruje się uczciwością biznesową, a jego priorytetem jest wysoka jakość usług i profesjonalizm. Przejawia otwartość na pomysły i potrzeby Klienta, jednocześnie zachowując postawę asertywną z poszanowaniem granic obu stron. Jest świadomy swojej odpowiedzialności za należytą realizację działań ustalonych z Klientem.

IV. Filar – Współistnienie na rynku Trenerów FRIS®

Trener FRIS® buduje relacje z innymi Trenerami w oparciu o wzajemny szacunek do ich osiągnięć, doświadczenia, kompetencji i różnorodności specjalizacji. Przestrzega zasad koleżeńskiej współpracy oraz prowadzi uczciwe działania (fair play) wobec innych trenerów na rynku. Jest świadomy swojej odpowiedzialności za społeczność i wizerunek Trenerów FRIS®.

V. Filar – Dbanie o markę FRIS®

Trener FRIS® w sposób rzetelny prezentuje markę FRIS®, współtworzy oraz dba o wizerunek marki. Nie angażuje się w działania mogące zaszkodzić marce FRIS®. Jest świadomy swojej odpowiedzialności za przestrzeganie ustalonych zasad w zakresie warunków udzielonych licencji, poufności oraz ochrony praw autorskich.

Po co nam Kodeks Trenera FRIS®?

Dla klientów (osób badanych, sponsorów-firm) jest to coś, co pomoże zdecydować o współpracy z konkretnym trenerem i może nawet wyborze narzędzia. Kodeks jest papierkiem lakmusowym, który pozwoli stwierdzić zainteresowanym, czy to jest podejście, którego szukają. Na ile chcą realizować proces zgodnie z zasadami w poszanowaniu zasad poufności i własności wyniku należącego do osoby badanej. Naturalnym wydaje się, że warto współpracować i realizować ważne projekty z etycznymi ludźmi. To zwiększa perspektywę na sukces oraz buduje bezpieczeństwo wśród klientów. Szczególnie, że niekiedy takie przedsięwzięcia kojarzą się z oceną, a przecież nie oto chodzi.

Dla trenerów Kodeks jest nieocenioną pomocą w codziennej pracy, bo odpowiada na wiele (pozornie) oczywistych kwestii. Szczególnej istotności nabiera ten dokument w kontekście pracy z drugim człowiekiem, gdzie skupienie się na bezpieczeństwie, relacji i zaufaniu jest na wagę złota. Jednocześnie też Kodeks stanowi filar (nomen omen) marki osobistej trenera.

Narzędzia psychometryczne, takie jak FRIS®, były przedmiotem rozmowy z Anią, Basią i Kamilą.

Najważniejsze linki

👩🏻 Małgorzata J. Podolecka – profil etycznej (i certyfikowanej) trenerki FRIS®: https://fris.pl/trenerzy/malgorzata-jozefa-podolecka

🧰 Więcej o FRIS®: https://fris.pl/kodeks

📜 Kodeks Trenera FRIS®: https://fris.pl/kodeks 🧭 Konsultacje trenerskie: https://fris.pl/kodeks/konsultacje

⛩️ Rada Etyki FRIS®: https://www.facebook.com/RadaEtykiFRIS/ 📚 Blog FRIS®: https://fris.pl/blog

🧑🏻‍🚀 Mój profil etycznego (i certyfikowanego) trenera FRIS®: https://fris.pl/trenerzy/maciek-pawlowski

🔵 Zapraszam do kontaktu na LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/maciek-pawlowski/

🟡 Zajrzyj na mój BLOG po więcej treści: https://maciekpawlowski.pl

🟢 Słuchaj materiałów na Spotify: https://spoti.fi/3jGLeOG

🟣 Słuchaj materiałów na Apple Podcasts: https://apple.co/3nazR3A

🟠 Słuchaj materiałów na Google Podcasts: https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy80OTMxOTAwNC9wb2RjYXN0L3Jzcw==

⚫️ Słuchaj też na innych streamingach przez Anchor.fm: https://anchor.fm/maciek-pawlowski

🚨 Masz pomysł na odcinek? 💡

🚨 Chcesz pojawić się w moim podcaście?

🎙 ➡️ Napisz na mpwlwsk@gmail.com ⬅️